Toekomstbestendige basis

Twee en een half jaar geleden startte Levvel met een selectietraject. Aanleiding hiervoor was de fusie van de Bascule (specialistische jeugd GGZ) en Spirit (specialistische jeugdhulp). Coen Emmer, informatiemanager bij Levvel, vertelt: “Wij zochten een elektronisch cliëntendossier dat zowel de jeugdhulp als de GGZ kant ondersteunt. Tijdens de zoektocht werd ook Levvel5 (licht verstandelijk beperkte kinderen en jongeren) bij Levvel gevoegd. Met die achtergrond zijn we een selectietraject begonnen.”

Muriel Bos, directeur Zorg bij Levvel, vult aan: “We wilden een systeem wat ons goed kon helpen om van drie naar één systeem te gaan en daarmee een toekomstbestendige basis te leggen. De missie voor onze jeugdhulp luidt: met een gezonde basis de toekomst tegemoet. Die missie hebben wij doorvertaald naar onze zorg en ICT. Dat betekent: we willen met zijn allen in één dossier kunnen kijken, maar ook meegaan met de mogelijkheden van de toekomst. Onze visie om meer datagedreven te gaan werken, meer behandelingen en trainingen online te gaan doen en andere zaken zoals de Medicore Zorgapp waren voor ons redenen om te kiezen voor Tenzinger.”

Harmonisatie van werkprocessen

In april 2021 is Levvel gestart met de implementatie van het Medicore ECD. In een periode van negen maanden was het niet alleen de opdracht om het nieuwe ECD te implementeren, maar ook werkprocessen te integreren. Om in één centraal ECD te kunnen werken moesten deze gestandaardiseerd worden. “We wisten dat het een uitdaging zou zijn om met drie organisaties naar één elektronisch cliëntendossier te gaan. Een systeemimplementatie is altijd een ingewikkeld traject, maar als je dan ook nog drie organisaties wilt integreren is het belangrijk om daar een goede partner bij te hebben die daar een bijdrage aan kan leveren. We wisten dat Tenzinger een goed track record heeft op implementaties, dat was voor ons mede een reden om voor Tenzinger te kiezen”, zegt Muriel.

Coen voegt toe: “We moesten slagen maken om onze processen te uniformeren en werkwijzen op elkaar af te stemmen. Dit is in diverse werkgroepen uitgebreid besproken.” Tijdens de implementatie vonden er bijvoorbeeld klantreis sessies plaats om alle werkprocessen in kaart te brengen. Tijdens deze sessies werd de reis die een jongere van aanmelding tot facturatie doorloopt onder de loep genomen.

Gezamenlijke focus op slagen

Bij de implementatie van nieuwe software is samenwerking en vertrouwen belangrijk. Muriel: “Wij zijn een heel diverse organisatie in een complexe wereld met veel vormen van jeugdhulp. Voor ons is flexibiliteit gewoon heel belangrijk. Het was in het begin even zoeken naar een goede balans tussen uniformiteit en flexibiliteit. We hebben daar een goede tussenweg in gevonden.”

“Er is keihard gewerkt” zegt Coen terugkijkend naar de afgelopen maanden. Muriel vult aan: “We zijn super trots op onze eigen mensen die dit project er naast hun bestaande werk bij hebben gedaan. Het is toch grotendeels gedragen op de schouders van mensen uit de organisatie. Daar heb ik veel bewondering voor. Er werd soms gemord, maar dit kwam meestal voort uit de zorgen die er waren over de samenhang en compleetheid van de deelprojecten. Iedereen had een grote focus op het laten slagen van het project.”

Bij de vraag of het beeld over de implementatiekracht is bevestigd zeggen Muriel en Coen volmondig ja. “Wij zijn blij met de mensen van Tenzinger die ons het afgelopen jaar hebben ondersteund en geadviseerd. Het verantwoordelijkheidsgevoel en de kennis bij consultants om de implementatie echt te laten slagen, viel op. Consultants namen geen genoegen met ‘het is wat het is’. Als organisatie hadden jullie ook kunnen zeggen ‘als jullie het prima vinden, dan is het oké’. Er werd kritisch meegedacht hoe de software straks ook echt goed te laten draaien voor ons. Dat werkt prettig.”

Efficiënter behandelen

Onderzoek en innovatie is een belangrijk onderdeel bij Levvel. “Wij zien de oplossingen van Tenzinger als totaaloplossing waarmee wij datagedreven kunnen werken. Hiermee kunnen wij veel beter gebruik maken van alle cliëntgegevens en behandelinformatie”, benoemt Muriel. Coen vult aan: “We gaan niet alleen de data uit Medicore ontsluiten, maar ook combineren met data vanuit onze ROM systemen. Zo gebruiken we data uit BergOp, maar ook onze personeelsadministratie en financiële gegevens. Tevens gaan we data uit onze oude ECD’s ontsluiten. Dat gaat veel mogelijkheden bieden. Deze data gaat uiteindelijk bijdragen aan nieuwe werkwijzen en efficiëntere behandelingen, omdat inzichtelijk is wat het nut en het effect van de behandeling is geweest.”

“Wij willen als Levvel echt het verschil maken voor kinderen, jongeren en hun (pleeg)ouders. Daar waar anderen of ook wij nu niet slagen om bepaalde dingen voor elkaar te krijgen hopen we dat we dat in de toekomst wel kunnen. Dat is een hele sterke drive van iedereen. We hopen natuurlijk dat ons nieuwe ECD daar ook bij gaat helpen”, sluit Muriel af.

iHUB biedt jeugdzorg, speciaal onderwijs en jeugd ggz onder één dak. De organisatie telt vier jeugdzorglabels, die allemaal hun eigen ECD hadden. Drie jaar geleden startte iHUB een shared service center. Eerst werd een gemeenschappelijke IT-infrastructuur gerealiseerd. Daarna volgde een traject van applicatierationalisatie, waarin de zorgapplicatie als laatste aan de beurt was. Dit traject bestond uit een harmonisatietraject, dat tot doel had om zorgprocessen van drie labels te standaardiseren. Daarbij werden verschillende ECD-inrichtingen samengevoegd tot één. Manager Zorgadministratie Minakshi Dwarkasing vertelt: “Onze labels bieden weliswaar allemaal hun eigen specialistische zorg, maar aan de achterkant kun je de processen prima standaardiseren. Dat scheelt niet alleen mijn afdeling heel veel werk, je wordt als organisatie ook flexibeler als je allemaal op dezelfde manier werkt.” Guido Dibbets, ICT-Manager, voegt toe: “We willen bovendien meer gaan doen met data. Dan is het ook fijn dat het ECD geharmoniseerd is.”

Houd je aan de best practise

In eerste instantie begon iHUB de implementatie met andere software, maar dat project liep vast. Het was al zomer 2021 toen werd besloten in zee te gaan met Tenzinger. “Zij stelden zich heel coöperatief op”, vertelt Minakshi. “Ze waren heel open over wat ze kunnen, maar ook over wat ze niet kunnen. Dat is fijn, want meestal lopen leveranciers met dat laatste niet te koop. Ze zeiden bovendien heel duidelijk: wij kunnen alleen de gewenste go live datum halen, als jullie je houden aan onze best practice.” In november vonden er validatiesessies plaats met de stakeholders van de verschillende organisatieonderdelen. iHUB moest op sommige punten grote besluiten nemen. “Zo moesten we bijvoorbeeld tijdschrijven voor iedereen introduceren. Dat waren wij niet bij elk organisatieonderdeel gewend, maar het hoort bij de best practise in Medicore. Gelukkig is het eenvoudig gemaakt, zodat het beperkte administratielast oplevert voor de zorgverleners”, zegt Minakshi.

Snelkookpan

Zo’n grote ECD-implementatie uitvoeren in slechts vier maanden is eigenlijk gekkenwerk. Er was slechts één moment waarop eerder genomen beslissingen fors moesten worden herzien, vertelt Guido. “Op het moment dat je inrichtingskeuzes maakt, ken je de software nog onvoldoende en doorzie je de consequenties van bepaalde beslissingen niet.” Toch verraste deze tegenslag niet, zegt Minakshi. “Natuurlijk hoop je dat niet mee te maken, maar we wisten dat het risico bestond. Er zijn geen konijnen uit een hoed gekomen waar we geen rekening mee hadden gehouden.” Dat kwam vooral door een goede samenwerking tussen het projectteam en de organisatie. Continu stond de betekenis van inrichtingskeuzes voor zorgverleners centraal.
Sleutelfiguren in het traject waren de key users, die al ver van tevoren waren geworven. Ze waren afkomstig uit zo ongeveer alle functiegroepen die je maar kunt bedenken. De key users zorgden ervoor dat alle belangrijke processen bij het projectteam bekend werden, dat alle medewerkers op de circa vijftig locaties zich gehoord voelden, en dat iedereen wist wat er ging gebeuren. Zij waren de linking pin naar de projectorganisatie.

Doe aan verwachtingsmanagement

Tenzinger was op voorhand streng geweest: je houd je aan de best practise, want anders haal je de deadline niet. Daarom was het projectteam ook streng richting de key users en gebruikers: geef aan wat niet werkt. Daarnaast mag je komen met suggesties, maar ga er niet vanuit dat we die overnemen, want die ruimte is er eigenlijk niet. Minakshi ontdekte gaandeweg dat die soep helemaal niet zo heet werd gegeten. “We hadden toch een paar wijzigingen en die zijn heel snel door Tenzinger opgepakt, zelfs buiten de formele change-procedures om.”

Op dit punt wil de projectleider vanuit Tenzinger, Ralf van Kempen, wat toevoegen. “Wij hadden die ruimte omdat iHUB zich zo goed hield aan onze opdracht. Dat was heel bijzonder en dat maken we zelden zo mee. Daar word ik als projectleider heel vrolijk van.” Het is een les die ze dan ook graag aan anderen willen meegeven: doe vooraf aan verwachtingsmanagement.

Eerste reacties op het Medicore ECD

De meest gehoorde reactie van medewerkers over het werken in het Medicore ECD is: wat is het overzichtelijk. En wat word ik goed geholpen bij het juist registreren van de geleverde zorg. “Want het ECD geeft een seintje als je bepaalde informatie die wij nodig hebben om zorg te declareren nog niet is ingevuld. Daardoor hebben wij op de zorgadministratie veel minder herstelwerk achteraf. Het is dus fijn voor ons, maar ook voor behandelaren. Die hoeven niet achteraf nog eens allemaal informatie aan te leveren”, zegt Minakshi. Dat leidt ook tot tijdiger facturatie en betere verantwoording aan de financiers van zorg.

Voorspellende data

Deel 1 van het project is afgerond. Deel 2, het inrichten van het 6Gorilla’s dataplatform, nog niet. Guido verheugt zich op de toegevoegde waarde die iHUB straks uit de data kan halen. “Zorgverleners zien dan beter hoe trajecten in elkaar zitten. Ze zien hoe een gemiddeld traject er uitziet en hoe een specifieke cliënt afwijkt van dat gemiddelde. Daardoor kun je veel beter sturen. Bovendien kun je vooraf voorspellen welke therapie in welke situatie het best werkt, want het systeem laat zien wat in eerdere trajecten de succesratio was van de verschillende interventies. Dat is heel krachtig. We kunnen medewerkers straks terugkoppeling geven op hun werk en op de zorgkwaliteit die zij leveren. Wat kun je leren van eerdere behandeltrajecten, van jezelf maar ook van je collega?

Bovendien zou ik een slag willen slaan met het delen van data in ons zorgnetwerk. Want we werken behoorlijk intensief samen met verschillende andere partijen die andere expertise hebben. Het zou fijn zijn als we straks, op een privacy-veilige manier, de data delen die we mogen delen. Zonder dat een zorgverlener er continu bij hoeft na te denken wat wel en niet gedeeld mag worden. Tot slot denk ik dat we nog veel verder kunnen gaan met voorspellingen. Ik noemde net al voorspellen welke therapie bij een specifieke cliënt het best zal aanslaan. We kunnen met de connectoren in het dataplatform eenvoudig data uit andere bronnen integreren. De mogelijkheden zijn eindeloos, dat wordt nog een ontdekkingstocht.”

Minder registratie, meer inzicht

Wat geen ontdekkingstocht meer is maar dagelijkse realiteit, is een lagere administratielast voor zorgverleners. Guido: “Medicore, en met name het Wellbee medewerkersportaal, presenteert alleen maar die informatie die zorgverleners nodig hebben voor hun werk. Ze krijgen bovendien een seintje als ze vergeten bepaalde informatie in te voeren. Dat maakt hun werk een stuk overzichtelijker. Daardoor kunnen ze meer directe tijd besteden aan een cliënt en zitten ze minder achter hun scherm.”
Met het cliëntenportaal wil iHUB nog aan de slag. “Dat is een vervolgproject. De voordelen die onze medewerkers nu ervaren, willen we ook doorgeven aan onze cliënten. We willen hen ook ondersteunen met eenvoudige tools die hen meer grip geven op hun eigen behandeling.”

Gevraagd naar de grootste succesfactor roepen beiden in koor: “De goede samenwerking tussen Tenzinger en iHUB, en tussen het projectteam en de organisatie. We hebben elkaar echt gevonden in dit project. Het was niet wij-zij, maar we hebben het echt samen gedaan.”

Want al jaren gaan de debatten in politiek Den Haag vooral over de kosten van zorg. De gedachte achter de decentralisatie van jeugdzorg en thuiszorg naar gemeenten was dat door vroegsignalering zwaardere zorg voorkomen zou worden, wat zou leiden tot een bezuiniging. Die gedachte klopt ook wel. Er was bij het vaststellen van de budgetten alleen geen rekening gehouden met een sterk stijgende zorgvraag. Met als gevolg dat de huidige budgetten te krap zijn.

Het informele netwerk is overbelast

Dit leidt onherroepelijk tot een druk op gemeenteambtenaren die keukentafelgesprekken moeten voeren met cliënten. Zij zetten soms onbewust de verkeerde bril op. De bril: hoe kunnen we het netwerk rondom de cliënt zo mobiliseren dat zo min mogelijk formele en professionele zorg nodig is? In plaats van de bril: welke professionele zorg is nodig om de zelfredzaamheid van deze persoon, dit gezin of deze familie te vergroten? Er was daardoor onvoldoende oog voor het feit dat sommige cliënten het met hun informele netwerk alleen niet redden. Er was ook onvoldoende aandacht voor het feit dat het informele netwerk soms zo zwaar werd belast dat mantelzorgers het niet meer trokken. Omdat je als mantelzorger nooit tegen een kind, partner of ouder zegt ‘zoek het zelf maar uit’, vallen deze mensen uit op hun werk, ontwikkelen zelf aandoeningen die ze niet zouden hebben zonder de overbelasting en ga zo maar door.

Breng de gevolgschade in kaart

Daarom is het nu tijd om de gevolgschade eens te berekenen. Hoeveel kost het de maatschappij als we het capaciteitsvraagstuk in de gz en ggz, jeugdzorg, ouderenzorg en gehandicaptenzorg niet oplossen? Wat is de maatschappelijke impact van het huidige financiële beleid? Wat kost de vaak veel duurdere spoedzorg die nodig is doordat een wachtende cliënt niet op tijd is geholpen? Over hoeveel manjaren aan verloren arbeidsuren hebben we het doordat mantelzorgers uitvallen op hun werk of bewust minder uren gaan werken om mantelzorg te kunnen leveren?

Stel effectiviteit boven efficiency, kwaliteit boven kosten

Daarom is het tijd dat we als sector zelf de businesscase maken; een businesscase om aan te tonen wat het effect is op de totale maatschappelijke kosten als we het budget voor de zorg verhogen, zodat meer mensen de juiste zorg op het juiste tijdstip en de juiste plek ontvangen. Het is tijd om effectiviteit boven efficiency te stellen, om kwaliteit van zorg belangrijker te vinden dan de kosten. Want dan zullen veel van de dure escalaties niet meer nodig zijn en zal het verlies aan arbeidsproductiviteit van mantelzorgers als sneeuw voor de zon verdwijnen. Vraag het maar eens aan andere sectoren die focussen op ‘first time right’ en ‘zero defects’, zoals de producerende industrie. Zij kunnen je vertellen: een focus op kwaliteit leidt vanzelf tot kostenverlaging omdat de kosten van het herstellen van fouten hoger zijn dan de kosten die je eenmalig moet maken om ‘first time right’ te bereiken. Andersom leidt een focus op kosten tot meer fouten, meer rework en op lange termijn hogere kosten.

Kijk de kunst af bij de ziekenhuiszorg

Wil je inspiratie opdoen voor zo’n aanpak? Neem een voorbeeld aan de ziekenhuiszorg en aan alle belangengroepen daar omheen die momenteel allerhande cijfers ophoesten over de gevolgen van uitgestelde coronazorg. Zij presenteren zowel generieke als specifieke cijfers. Bijvoorbeeld: in 2020 zijn 4.000 minder nieuwe diagnoses van kanker gesteld. De diagnoses die wel gesteld werden, waren ernstiger. Zo is het aantal melanomen met uitzaaiingen naar de hersenen gestegen van 27 naar 41 procent (van alle uitgezaaide melanomen). Het zijn cijfers die in bijna iedere krant stonden en zelfs het tv-journaal haalden. Maak zo’n specifieke vertaling ook eens voor de ggz, jeugdzorg, ouderenzorg of gehandicaptenzorg. Hoeveel jongeren met een eetstoornis belanden door uitgestelde behandeling in het ziekenhuis? En hoeveel van hen overlijden?

Verbeteren begint met meten

Op hoog niveau ontstaat soms de neiging om te denken dat ‘het systeem nu eenmaal zo werkt’. Terwijl patiënten, ouders en behandelaren de wanhoop vaak nabij zijn. Waarom wordt een kind met kanker meteen behandeld, maar een kind met een eetstoornis aan zijn lot overgelaten? Als we als maatschappij en als zorgverleners echt willen dat hier iets aan verandert, dan moet je beginnen met meten. Hoeveel cliënten staan op een wachtlijst? Wat is hun diagnose? Hoe snel verslechtert hun prognose door uitgestelde zorg? Welke directe kosten brengt dat met zich mee? En welke indirecte kosten? Wedden dat de businesscase dan zo op tafel ligt?

Wil je weten hoe je kunt starten met meer en beter inzicht in je eigen wachtlijsten? Download onze whitepaper ‘Beter wachtrijmanagement met de Tenzinger wachtrijverslimmers.’

Decentralisatie en gemeentelijke beleidsvrijheid

Sinds 2015 is de verantwoordelijkheid voor de financiering van de jeugdzorg verschoven naar de gemeenten. Dit biedt gemeenten de vrijheid om hun eigen beleid te voeren bij het inkopen van zorg. Hoewel zij verplicht zijn om voldoende en passende zorg aan te bieden, hebben ze de vrijheid om zelf te bepalen hoe ze dit doen.

Voor zorgaanbieders kan het zorglandschap worden vergeleken met verschillende gezelschapsspellen. Gemeenten bepalen namelijk welk spel er gespeeld wordt, afhankelijk van hun beleid. Hoewel aanbieders vaak zorg leveren binnen verschillende wettelijke kaders, wordt de diversiteit binnen één wet, zoals de Jeugdwet, groter door de keuzes die gemeenten maken. De volgende spellen illustreren de verschillende situaties:

Ganzenbord: Wet Langdurige Zorg (WLZ)

WLZ-aanbieders en zorgkantoren spelen een soort ganzenbord, waar de regels zijn vastgelegd door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) en Zorginstituut Nederland. Hoewel er kleine variaties zijn tussen zorgkantoren, zijn de afspraken en deadlines duidelijk gedefinieerd.

Monopoly: Zorgverzekeringswet (ZVW)

De Zorgverzekeringswet lijkt op het spel Monopoly, met variaties in regels afhankelijk van de situatie. De NZA en betrokken partijen, zoals verzekeraars en beroepsgroepen, bepalen de spelregels. De Zorgverzekeringswet biedt ruimte voor onverwachte wendingen, vergelijkbaar met het trekken van een kanskaart.

Dammen, schaken en knikkeren: Jeugdwet

Bij de Jeugdwet hebben gemeenten de regie. Dit betekent dat de ene gemeente damt, de andere schaakt, terwijl een derde knikkert. Zorgaanbieders moeten zich aanpassen aan deze variëteit en de bijbehorende spelregels kennen en volgen.

Variaties binnen samenwerkingsverbanden

Gemeenten kopen vaak gezamenlijk jeugdzorg in, wat resulteert in 42 samenwerkingsverbanden binnen de Jeugdwet. Toch kunnen de regels binnen deze verbanden flink verschillen. Soms zijn de verschillen klein, maar ze kunnen ook zo groot zijn dat een spel als tikkertje verandert in verstoppertje.

Naar meer standaardisatie

Hoewel er sprake is van diversiteit en afwijkingen, zijn er ook inspanningen om meer standaardisatie te bereiken. Een voorbeeld hiervan is de invoering van iJW 3.0, een set regels en afspraken om de communicatie rondom zorg te stroomlijnen. Sinds 2021 kan er alleen nog maandelijks worden gedeclareerd, wat een stap is naar meer structuur binnen de sector.

Project Afsprakenkaart

Om de financieel-administratieve afspraken verder te standaardiseren, is Ketenbureau i-Sociaal Domein in 2019 gestart met het project Afsprakenkaart. Dit initiatief biedt overzicht en inzicht in de contractuele afspraken tussen gemeenten en zorgaanbieders. Voor meer informatie over de afsprakenkaart kun je het whitepaper “De afsprakenkaart: van chaos naar inzicht en overzicht” downloaden, dat in samenwerking met Ketenbureau i-Sociaal Domein is ontwikkeld.

Uitdagingen voor softwareleveranciers

De variatie in afspraken vormt een uitdaging voor softwareleveranciers die systemen voor de jeugdzorg ontwikkelen. Het is niet alleen belangrijk om de juiste Elektronische Cliënten Dossiers (ECD’s) in te richten, maar ook om processen en mensen mee te krijgen in deze complexe omgeving.